Le Corbusier's 4e dimensie in het Cobra Museum in Amstelveen

2 november 2017
Je kent hem waarschijnlijk van zijn stoel-ontwerpen en/of van een van zijn gebouwen: Charles-Édouard Jeanneret-Gris, alias Le Corbusier. Hij ontwierp bijvoorbeeld de mooie, toentertijd revolutionaire (met een koeienhuid beklede) chaise longue: de LC4. En voor wat betreft zijn architectuur is de door hem getekende Chapelle Notre-Dame-du-Haut in Roncham, Frankrijk wel een van de beroemdste (én op de Werelderfgoedlijst). Maar er is meer, want er was een (vroege) periode in zijn leven dat Le Corbusier leefde van zijn teken- en schilderwerk.

Het Cobra Museum in Amstelveen laat met de tentoonstelling 'Le Corbusier's 4e Dimensie' de onvermoede kant van de invloedrijke, maar ook omstreden* ontwerper, architect en stedenbouwer zien.  

Ik ga je voor. Loop je mee?



1. 'Je Rêvais', 1953. 2. zaaloverzicht. 3. beeldhouwwerk 'totem', 1950. Rechts 'Deux Musiciennes', 1937 en links het schilderij 'La Famille' (1957) van Karel Appel.

Een markante persoonlijkheid

Het moet een opmerkelijke man zijn geweest, deze van oorsprong Zwitserse Le Corbusier (1887-1965). Dat is één van de conclusies die ik trek na het zien van de bescheiden en overzichtelijke expositie met daarin tekeningen, schilderijen, sculpturen en wandtapijten, waarvan een aantal nooit eerder vertoonde werken.

Die '4e dimensie' refereert aan de uitspraak van Le Corbusier waarin hij zijn artistieke proces vergelijkt met het betreden van een 'miraculeuze vierde dimensie'. Ik citeer van de website van het museum. "De titel (van de tentoonstelling, red.) wijst voorbíj het gevestigde beeld over deze invloedrijke en controversiële* architect en stedenbouwer. Want hoewel de architectuur van Le Corbusier doorgaans gezien wordt als hét voorbeeld van rationalisme en functionalisme, valt uit zijn beeldende praktijk op te maken dat hij volop de ruimte gaf aan het irrationele."

* Le Corbusier schijnt tijdens de 2de Wereldoorlog overtuigd antisemiet te zijn geweest met openlijke sympathieën voor het fascisme. (Bron: Wikipedia).

Werkplaats voor geduldig onderzoek

Naar verluidt bracht de kunstenaar 45 jaar lang de helft van de dag (íedere dag) door in wat hij zijn 'Werkplaats voor geduldig onderzoek' noemde, om er te schrijven, tekenen, schilderen en beeldhouwen. "Dit was een intiem, persoonlijk gebied en tegelijkertijd de sleutel tot zijn onderzoekingen als architect", aldus de zaaltekst. Hij beschouwde zijn teken- en schilderwerk als een laboratorium, waarin hij experimenteerde met vormen, kleuren en terugkerende thema's, zoals 'de vrouw' en 'de stier'. Daarnaast testte hij de ordeningsprincipes die de basis vormden voor zijn architectuur. 




1. schetsen voor wandschilderingen in E1027, ongedateerd. 2. impressie van de tentoonstelling. 3. studies voor stillevens. 4. Detail van 'Icône 3', 1956.

+ Jakob Kolding + Corbulations

In de tentoonstelling zijn ongeveer 80 tekeningen en een aantal schilderijen, 2 sculpturen en wandkleden te zien, die een beeld geven van Le Corbusier's vrije, beeldende werk (dus verwacht geen meubels of schetsen, foto's of maquettes van de door hem ontworpen gebouwen).
De getoonde kunstwerken zijn opgenomen in een installatie van Jakob Kolding, die ook de expositie vorm gaf. Daarnaast maakte de Deense kunstenaar nieuw werk voor de tentoonstelling, dat de naam 'Corbulations' mee kreeg. Uit de museum-brochure: "het Cobra Museum heeft hem opdracht gegeven een nieuw werk te maken dat ingrijpt in de tentoonstelling en medieert tussen Le Corbusier en CoBrA" (de kunststroming CoBrA, red.). 

Een expo voor ingewijden

Ja, en nu moet mij toch iets van het hart, want wat is het geval? Ik trok na het zien van deze expositie een tweede conclusie en dat is, dat deze expo bedoeld lijkt voor professionele ingewijden in plaats van voor de doorsnee kunst-geïnteresseerde.
De kunstmeisjes, een weblog van 3 kunsthistorici die tentoonstellingen recenseren - en wiens vakkundige oordeel ik doorgaans hoog schat - hebben voor een dergelijke tentoonstelling een passende kwalificatie, namelijk 'crazy pro'. Kortom, (en nu volgt mijn vertaling van 'crazy pro') een uitstalling als ware deze bedoeld voor de eigen beroepsgroep en niet voor de 'gemiddelde Nederlander'.
Naar mijn mening zijn de zaalteksten veel te lang en té ingewikkeld (met onnodig hoogdravend en lyrisch taalgebruik) en daarbij droog kunsthistorisch-technisch. De informatieve formuleringen zijn 'uit de hoogte' (in de letterlijke zin) en daarmee elitair. Het is geen algemeen 'toegankelijke' tentoonstelling en dat zou je - wat mij betreft - wel moeten nastreven.
Zo. Ik heb gezegd....
(A grey lady is niet boos, maar teleurgesteld  :-). 





1. 'Ubu' ('Totem), 1944. 2. Zaaloverzicht met werk van Jakob Kolding. 3. Wollen wandkleed 'Narture Morte', 1965. 4. Zaaloverzicht met werk van Jakob Kolding. 5. 'Le Masque de la Pigne de Pin', 1931 en 1952.
Ikzelf was al heel snel het spoor bijster en staakte mijn pogingen iets te begrijpen van de bij de tentoonstelling behorende informatie. Vanaf dát moment heb ik niets meer gelezen, alleen maar genoten van de kunstwerken
Geef mijn portie maar aan Fikkie...(dacht ik).


-X-


Ondanks mijn bezwaren bij de expo is een bezoek aan het Cobra Museum voor Moderne Kunst toch een goed idee. Naast het interessante, onbekende werk van Le Corbusier is ook de vaste collectie het bekijken meer dan waard.


1. 'Icône', 1956. 2. 'Les Dés sont Jetés', 1960, wollen wandtapijt.

Ik maakte in maart jl. twee reportages vanuit het Cobra Museum voor Moderne Kunst. De een handelt over de kunststroming CoBrA (én SlowArt) en de ander over de Italiaanse kunstenaar Enrico Baj


Alle (iPhone 6) foto's: www.agreylady.nl

Auto Post Signature

Auto Post  Signature