100 jaar Amsterdamse School: een feestje

17 maart 2016
Het is discutabel om 1916 als startjaar te nemen, maar je moet tenslotte ergens beginnen. En als groot fan van de Amsterdamse School vier ik graag dit feestje mee.


De Amsterdamse School (1910-1930) is een stroming in de architectuur, ontstaan in (hoe kan het ook anders...) Amsterdam. De (vaak sociale) woningbouw van deze stroming behoort tot de hoogtepunten van de Nederlandse bouwkunst.
Maar niet alleen in onze hoofdstad zijn sterke staaltjes van de Amsterdamse School te vinden. Wat dacht je van het Haagse Gemeentemuseum of het Raadhuis in Hilversum. Naast gebouwen zijn er ook andere objecten in de openbare ruimte in deze bouwstijl: bruggen, tramhokjes, (GEB) splitskasten, Gemeentegiro-bussen, urinoirs, transformator- en privaathuisjes, lantaarnpalen, afvalbakken en brandmelders.
Uniek is de rijkdom aan vormen en dan niet 'alleen' in de bouwkunst, maar ook in meubels en allerhande woonaccessoires als lampen, klokken, kapstokken, spiegels, haarden, textiel.


1. Urinoir Oudezijds Voorburgwal, Amsterdam. Foto: Annemarieke Verheij. 2. De Baarsjes. Foto: agreylady.nl. 3. Campagnebeeld jubileumjaar Amsterdamse School.
Centennial
Terug naar het gekozen jubileumjaar. 1916 is daarom aanvechtbaar, omdat er zeker vroegere voorbeelden van bouwsels in de Amsterdamse School-stijl te vinden zijn. Maar in februari was het precies 100 jaar geleden dat het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade werd opgeleverd. En je moet nu eenmaal ergens het beginpunt leggen.
Een ander argument is, is dat aan het Scheepvaarthuis - door sommigen betiteld als het mooiste in zijn soort (die mening deel ik overigens niet) - de belangrijkste architecten en kunstenaars van deze bouwstijl samenwerkten. Het is een typisch voorbeeld van een gesamtkunstwerk.
Naar zeggen is 1916 ook het jaar dat de naam ‘Amsterdamse School’ in zwang raakte.

Scheepvaarthuis, nu Grand Hotel Amrath.
De voormannen
Alle drie als architect aangesloten bij het bureau van Eduard Cuypers, waren Piet Kramer, Michel de Klerk en Jan van der Mey de bekendste én voornaamste bouwmeesters van de stijl. Zij droeg (letterlijk) hun steentje bij aan de ontwikkeling van deze stroming. Het illustere drietal was verantwoordelijk voor de bouw van het Schip, het Scheepvaarthuis, het Bankgebouw, De Bijenkorf in Den Haag en verschillende (sociale) woningbouw-blokken in de Spaarndammerbuurt en de Lairessestraat.
In dit blogbericht geen gedetailleerde uitleg over de specifieke kenmerken* van deze oer-Hollandse bouwstijl. Ook een ongeoefend (bouwkunde-)oog herkent het direct.

(Random) details in het Amsterdamse straatbeeld. Foto's: agreylady.nl.
Favoriet
Veruit het mooiste gebouw in Amsterdamse School-stijl is wat mij betreft Museum Het Schip in de Spaarndammerbuurt. (Maar over smaak valt niet te twisten...). De drie monumentale volkswoningbouw-complexen, met op de kop het grote en het meest expressionistische (voormalige) postkantoor, zijn van de hand van Michel de Klerk. In het postkantoor - dat in de volksmond Het Schip is gaan heten - bevindt zich het gelijknamige museum. Bezoek aan het museum is een ware beleving, want het interieur is nog precies zoals de architect het toentertijd ontwierp. Verder is er een museumwoning met een inrichting uit de jaren 20 én gebruiksvoorwerpen in Amsterdamse School-stijl.
Het Schip is hét museum over de Amsterdamse School.

Foto: Architectuur Foto
Festiviteiten
In het Stedelijk Museum de tentoonstelling "Wonen in de Amsterdamse School. Ontwerpen voor het interieur 1910-1930": een groots overzicht van interieurontwerpen: meubelen, lampen, klokken, keramiek, textiel en grafische toepassingen zoals behang. De tentoonstelling bevat meer dan 500 bijzondere ontwerpen van onder meer Jaap Gidding, Michel de Klerk, Piet Kramer, Hildo Krop en Marie Kuyken en is te bezoeken van 9 april tot en met 28 augustus 2016.

Foto: Stedelijk Museum
In Architectuurcentrum Amsterdam (Arcam) een foto-tentoonstelling: "Honderd jaar inspiratie – De invloed van de Amsterdamse School op het hedendaagse bouwen". (8 april – 30 september 2016 ).
Museum Het Schip opent half april haar grote uitbreiding en organiseert elke dag een bustocht onder de titel: "Langs de Bouw en Sierkunst van de Amsterdamse School".  De bus rijdt - door typische Amsterdamse School-buurten - van Museum Het Schip naar het Stedelijk Museum.


-X-


Dat treft! Over drie maanden kijk ik vanuit het raam van mijn nieuwe appartement uit op Het Sieraad.


* voor uitleg over de specifieke kenmerken, klik hier.

Auto Post Signature

Auto Post  Signature