Axel Vervoordt in Kanaal: Anish Kapoor, James Turrell en vele anderen

2 november 2019
Antiquair, decorateur, galeriehouder, museum-directeur, projectontwikkelaar, vastgoedmagnaat en last but not least kunstverzamelaar: Axel Vervoordt is van alle markten thuis. Hieronder volgt het succesverhaal van een Belgische selfmade man (oké, hij kreeg van huis uit wel een zetje, maar toch).
Op 21-jarige leeftijd bleek hij al een bijzondere kijk te hebben op wat mooi is, en die touch, gemixt met een flinke dosis zakelijk inzicht: een ideale combinatie. Met de handel in kunst, curiosa en antiek en het inrichten van huizen met eclectische meubels en unieke, bijzondere kunst heeft de Axel Vervoordt NV*  internationaal naam gemaakt.
* 70 medewerkers, omzet zo’n 36 miljoen euro (cijfers uit 2016).

Wabi sabi, de schoonheid van eenvoud en leegte en museale installaties van grote namen uit de kunstwereld, zoals Anish Kapoor en James Turrell: dit zijn zo enkele typeringen van mijn bezoek aan Kanaal in een voorstad van Antwerpen.



1. Kazuo Shiraga. 2. Kanaal langs de oevers van het Albert Kanaal: foto ©AxelVervoordt. 3. Impressie met werk van Bosco Sodi. 
In het landelijke Wijnegem, langs het Albert Kanaal dat de Antwerpse haven verbindt met de Maas, ligt de voormalige mouterij: een oud industrieel complex uit 1870. De toenmalige eigenaar (de familie Meeùs) bouwde er vanaf het einde van de negentiende eeuw telkens nieuwe gebouwen bij, wat leidde tot een verzameling graansilo's, pakhuizen en stapelruimtes, die eind vorige eeuw leeg kwam te staan. Sinds enkele jaren bevindt zich in het ruw gerestaureerde stokerijcomplex een bijzondere wereld van kunst en antiek; van ruimte en licht.
Axel Vervoordt (Wilrijk, België, 1947), ging met Kanaal, zoals de oude distilleerderij nu wordt genoemd, voor de derde keer een flinke uitdaging aan.

connaisseur d'art

Met de restauratie van zestien voor de sloop bestemde renaissancehuizen in het centrum van Antwerpen (aan de Vlaeykensgang) verwierf de woonfilosoof eind jaren '60 een reputatie als allround aanpakker, top-antiquair en creatieve alleskunner. Vervolgens kocht en restaureerde hij halverwege de tachtiger jaren een middeleeuws kasteel in 's-Gravenwezel - nu woonhuis van de woongoeroe en zijn vrouw May en rond de eeuwwisseling viel zijn oog op de oude jeneverstokerij en "gaf hij nogmaals blijk van zijn geraffineerde smaak, zijn talent om iedere omgeving - of het nu een 16e eeuws huis is, een kasteel of een fabriek - om te toveren tot een sfeervolle en warme omgeving" (aldus de Belgische Academie voor Binnenhuis-architectuur). 

Aan het industrieel karakter van het historische erfgoed (op een perceel van zo'n zeven voetbalvelden) langs de Kempense waterweg is zo weinig mogelijk veranderd. Met uitzondering van enkele eigenzinnige toevoegingen (zoals de bouw van appartementen) is renoveren en conserveren het enige wat Vervoordt doet. Hergebruik is wat hem betreft het thema. Het voormalige nijverheidsterrein is nu een campus. Een dorp op zich met meerdere kantoren, showrooms, artist studio's, luxe woonhuizen en het hoofdkantoor van het (inmiddels familie-) bedrijf. En natuurlijk de Axel Vervoordt Gallery en de Axel Vervoordt Foundation: respectievelijk een kunsthandel en een soort van museum met de privé-collectie van de woongoeroe.






1. Yun Hyong-Keun. 2. El Anatsui. 3. Zaal met het werk van Markus Brunetti, 'Romanesque facades'. 4. klassieke urn. 5. Onbekend. 6. Renalo Nicolodi.
Axel Vervoordt ontwierp het huis van Robert de Niro, Kim & Kanye Kardashian-West, Madonna, Bill Gates en Calvin Klein en die luxueuze interieurs verschenen in tientallen koffietafelboeken van zijn hand.
Maar wat typeert zijn sfeer? Waarin zit 'em dat succes? Wat is zijn visie op leven met kunst? De decorateur pur sang - het is geen modegril, want hij doet 'zijn ding' al zijn hele carrière - combineert feilloos antieke en hedendaagse objecten. Kunst uit alle eeuwen en uit West, maar vooral ook Oost. Hij maakt alleen maar gebruik van steen, hout en andere natuurlijke materialen in een heel sobere, minimalistische stijl. (Dus) weinig of geen felle kleuren. Meester in de kunst van het weglaten, want less is more. Rust en sereniteit: heel meditatief. Zijn interieurs hebben een hoog Wa*-gehalte en daaruit spreek zijn verbondenheid met oosterse filosofieën.
* Wa betekent 'harmonie' in het shintoïsme. 

where time becomes art

Traditionele oosterse - en dan met name Japanse interieurs zijn bescheiden in hun voorkomen. Door de ingetogen luxe en de rustige, serene uitstraling slagen zij er al eeuwen in om een Zen-achtige eenvoud neer te zetten. Esthetisch verantwoorde en minimalistische schoonheid gebaseerd op honderden jaren van ambachtelijke en vaak handvaardige technieken. Een object is nooit 'zo maar' een object. Er zit altijd diepte in: respect voor de natuur (in het Shinto gelooft men dat God in alle natuur schuilt) en respect voor tradities, symboliek en eeuwenoud vakmanschap.

wabi sabi of shabby chic

Vervoordt is groot aanhanger van wabi sabi (niet te verwarren met wasabi*), oftewel de kunst van de imperfectie. Een beetje roest, afgebladderde lak, patin op hout, een gehavend sculptuur, hier en daar een deukje of een krasje, het mag allemaal in wabi sabi of - heel 'oneerbiedig' gezegd - shabby chic. Een soort van (...) romantische stijl met een sympathiek doorleefd karakter. Want niets is eeuwig. Niets is af. Niets is perfect. En dat dan buitengewoon gecombineerd met kunst: dat is zijn recept. Axel Vervoordt hanteert het standpunt dat kunst niet kan ontbreken in een interieur en hij geeft daarin het goede voorbeeld, want overal staan, liggen en hangen kleinoden (en dan bedoel ik niet klein van formaat).
* een groen crèmepje voor bij sushi.






1. en 2. Per Kirkeby, 'Brick Sculptures'. 3. Kazuo Shiraga. 4. Impressie. 5. Romeins borstbeeld. 6. Norio Imai.
En in die geweldige entourage genaamd Kanaal, serveert Axel Vervoordt Gallery en -Foundation eclectische kunst. Prehistorische artefacten (een kies van een mammoet?), pre-Colombiaanse, Perzische, Romeinse en Griekse bustes, fragmenten en vazen (en daarvoor heeft hij zelfs een archeoloog in dienst), Japanse en Chinese oude kalligrafie en sculpturen, brocante voorwerpen en bric-à-brac snuisterijen én hedendaagse kunst uit alle windstreken. Een stijlen-clash zonder dat het bijt. Integendeel, juist heel smaakvol (dus laat die vrachtwagen maar voorrijden!).

kunst in industriële betonlook

Een van de grootste galeries in West-Europa: drie tentoonstellingsruimtes* met een gezamenlijk vloeroppervlak van 1.400 vierkante meter (lees ik in een artikel in het NRC). Bovendien zijn in hetzelfde complex op afspraak nog vier kunstzalen te bezichtigen met werken uit de Axel en May Vervoordt Foundation. Zoals in de voormalige kapel, die in zijn geheel is bestemd voor een slow art video-installatie van niemand minder dan James Turrell, getiteld 'Red Shift' uit 1995.
Een halfronde gebouwtje waar vroeger het graan werd gezeefd, is nu gereserveerd voor het enorme, hangende en diep rode kunstwerk 'At the Edge of the World' uit 1998 van kunstenaar Anish Kapoor (met een doorsnede van 8 m.). En hoe omschrijf je zo'n imponerende ervaring? Het is een koepel waar je in kunt gaan staan, het diepe rood 'kleurt' bijna zwart en het is alsof je een kijkje neemt in het oneindige. Elk geluid krijgt een vreemde galm (als in een tunnel). Echt heel bijzonder.
(* De Escher-, Terrace- en Patio-gallery)

oost en west, heden en verleden

Ook qua kunst houdt Vervoordt (dus) van terughoudendheid en introversie en dat blijkt ook uit de hoeveelheid ZERO art. En Gutai, het Japanse equivalent van de Europese kunststroming die in de vijftiger jaren van de vorige eeuw werd opgericht. Het motto is telkens 'terug tot de essentie' en die houding past uitstekend binnen de (woon)filosofie van Axel Vervoordt. Geen show off, geen bravour.
Ook tref je nergens zaalteksten of naambordjes (vandaar dat ik hier en daar - qua toeschrijving - in gebreke blijf).






1. en 2. Anish Kapoor, 'At the Edge of the World'. 1998 (met yours truly op links). 3. Iets vroeg Egyptisch... 4. Onbekend. 5. Saburo Murakami. 6. Prehistorisch fossiel.
Kanaal komt hoog (dus met stip) binnen op mijn Top-10 qua kunstbeleving (en ja, ik besef maar al te goed: het wordt inmiddels behoorlijk dringen in mijn hitlijst)!

Ben je kunst-sympathisant en/of interieurjunkie en heb je plannen voor een (meerdaags) tripje naar Vlaanderen, ga dan zeker langs bij Kanaal. Maar let op: maak vooraf een afspraak (voor de donderdag-, vrijdag- of zaterdagmiddag) zodat je ook álles kunt zien. Dus ook de kunst in de permanente collectie (zoals Kapoor en Turrell).


-X-


De Axel Vervoordt Gallery is een van de 135 deelnemende kunsthandelaren en galeries op de BRAFA Art Fair in Brussel van 26 januari tot en met 2 februari 2020.

Een fijne dag!


1. en 2. Impressies vanaf het complex.
Tekst en alle (iPhone) foto's: ©MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl, behalve het 2e beeld van dit verslag.

Auto Post Signature

Auto Post  Signature