We hebben hetzelfde 'geboortejaar', want de eerste BRAFA Art Fair werd in 1956 georganiseerd (tja :-). Toen nog in een (achteraf-)lokaal genaamd 'zaal Arlequin van de Galerij Louiza' met 20 standhouders: inmiddels uitgegroeid tot een internationale kunstbeurs van naam. Een van de oudste in zijn soort.
Voor de 2019-editie, van 26 januari t/m 3 februari in het Brusselse Tour & Taxis, hebben de 133 deelnemende
galerieën en kunsthandelaren uit 16 landen de mooiste, zeldzaamste en/of kostbaarste
stukken uit hun collecties geselecteerd om aan het hooggeëerde publiek te vertonen. Bij de vorige aflevering maar liefst 65.000 bezoekers, mind you. En voor ieder wat wils, want de verkoop-tentoonstelling biedt "een subtiel evenwicht tussen traditie en nieuwigheden."
Afgelopen week bezocht ik de prestigieuze Brafa in de hoofdstad van onze zuiderburen en ik kwam er volop aan mijn trekken. Dat enthousiasme wil ik maar al te graag met je delen en daarom schreef ik het navolgende ooggetuigenverslag. Lees je mee?
(En ga dan vervolgens - indien mogelijk - vooral zelf kijken).
 |
| 1. 'SFG', uit de serie 'Scapegoating Pictures' 2013, Foto: Gilbert & George, White Cube en Albert Baronian. 2. Gilbert & George, Foto: Brafa Art Fair, Foto: Gilbert & George. |
Een Belgische kunstbeurs met een Brits tintje (dus met dat hele Brexit-gedoe heel actueel...). Zo refereert het Brafa-persbericht aan de Beatles-hit "Will you still need me, will you still feed me, when I’m sixty-four?" (van de elpee 'Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club Band'). Daarmee verwijst de informatie naar het feit dat de beurs voor de 64ste* keer wordt gehouden.
* Voor de cijferaars onder ons. De beurs is in haar geschiedenis in een enkel jaar twee keer gehouden: vandaar de 64ste editie (en niet de 63ste).
Brits tintje
Daarnaast is het ietwat excentrieke kunstenaarsduo Gilbert & George dit jaar eregast. Twee mannen, beiden inmiddels achter in de zeventig die samen één kunstenaar vormen. Op-en-top Brits*, stiff upper lip (oftewel bekakt pratend) en levend sculptuur.
Het artiestenkoppel begon de carrière als performancekunstenaars, maar werden beroemd om hun grote fotomontages. "Met felle kleuren en zwarte roosters in overdruk, lijken ze een eigentijdse versie van de glas-in-loodramen van weleer, maar dan met een heel eigen, onmiskenbaar karakter. In hun meeste werken zijn ze ook zelf te herkennen."
Het duo observeert, tijdens hun wandelingen in de buurt van hun huis in het Londense East End het alledaagse stadse leven. Aspecten als (en daar komt 'ie) "gehaastheid, religie, politiek, saaiheid, vrije tijd, feesten, geweld, geschiedenis, armoede, geld, leeftijd, seks, werk, hoop, kunst, nieuwheid, ziekte, verlangen, vergiftiging, schoonheid, plichtsverzuim, liefde, wanhoop, de geradicaliseerde- én de virtuele wereld (he, he....), vormen de inspiratie voor hun kunst.
De heren bezien het spectrum van allerhande menselijke gedragingen en becommentariëren dit.
Op Brafa vertoont the artist couple vijf grote, recente kunstwerken en daarnaast zag ik ook bij een aantal standhouders G&G-werk hangen. Ook had ik het genoegen aanwezig te mogen zijn op een persconferentie met het 'setje'. Remarkable, surrealistic and funny. Ze zongen zelfs - a cappella - een speciaal voor de gelegenheid gemaakt deuntje (dat ook te zien is op You Tube).
* Hoewel Gilbert geboren is in Italië.
Het artiestenkoppel begon de carrière als performancekunstenaars, maar werden beroemd om hun grote fotomontages. "Met felle kleuren en zwarte roosters in overdruk, lijken ze een eigentijdse versie van de glas-in-loodramen van weleer, maar dan met een heel eigen, onmiskenbaar karakter. In hun meeste werken zijn ze ook zelf te herkennen."
Het duo observeert, tijdens hun wandelingen in de buurt van hun huis in het Londense East End het alledaagse stadse leven. Aspecten als (en daar komt 'ie) "gehaastheid, religie, politiek, saaiheid, vrije tijd, feesten, geweld, geschiedenis, armoede, geld, leeftijd, seks, werk, hoop, kunst, nieuwheid, ziekte, verlangen, vergiftiging, schoonheid, plichtsverzuim, liefde, wanhoop, de geradicaliseerde- én de virtuele wereld (he, he....), vormen de inspiratie voor hun kunst.
De heren bezien het spectrum van allerhande menselijke gedragingen en becommentariëren dit.
Op Brafa vertoont the artist couple vijf grote, recente kunstwerken en daarnaast zag ik ook bij een aantal standhouders G&G-werk hangen. Ook had ik het genoegen aanwezig te mogen zijn op een persconferentie met het 'setje'. Remarkable, surrealistic and funny. Ze zongen zelfs - a cappella - een speciaal voor de gelegenheid gemaakt deuntje (dat ook te zien is op You Tube).
* Hoewel Gilbert geboren is in Italië.
 |
| 1. Gilbert & George, 'Beard Mad', 2016. 2. Gilbert & George, 'Gunpoint', 2011 bij Baronian. 3. Frida Kahlo, Frida’s plaster corset with a hammer and sickle (and unborn baby), circa 1950 bij Sofie Van de Velde. 4. Andy Warhol, 'Skull', 1976-1977 bij Galerie Jamar. 5. De prachtige stand van Meessen de Clercq met 'Fragments', een sculptuur van Benoît Maire. 6. Andy Warhol, 'Joseph Beuys', 1980 bij Galerie Jamar. |
De verkoop-vertoning heeft sowieso een internationaal karakter, want naast de Engelse invalshoek is het gekozen thema voor dit jaar 'Kunst zonder grenzen'. Reden is de grote hoeveel buitenlandse galerieën op de beurs. Nooit eerder waren het er zo veel*.
Op zich niet verwonderlijk, want de high end art scene opereert tegenwoordig mondiaal. Daarnaast is de kunstbeurs prima geprogrammeerd zo aan het begin van het jaar en ook de centrale ligging van Brussel in Europa doet een flinke duit in het zakje.
* van de 133 standhouders zijn er 84 Belgisch dealers en de overige 49 komen uit 16 verschillende landen (w.o. een uit New York, USA, een uit Moskou, Rusland en twee uit Nederland).
à la Belge
Als je 'kunst zonder grenzen' in een bredere context beziet, dan valt ook de eclectische opzet onder deze noemer. Brafa zegt van de mix van stijlen, tijdperken en herkomsten én van het zogenaamde 'cross-collecting' haar handelsmerk te maken en dat is overal zichtbaar. (Ik citeer uit de - in mooi Vlaams opgestelde - persinformatie): "de verzamelaars en
kunstliefhebbers van tegenwoordig kunnen die trend wel smaken, want zij stellen graag ensembles
samen waarin antiek, modern en hedendaags naast elkaar bestaan. Zo kan een antieke buste perfect
een plaatsje krijgen naast een Afrikaans masker of de ideale buurman zijn voor een beeldhouwwerk
uit de twintigste eeuw, fraai in de kijker gezet op een achttiende-eeuwse commode met daarboven
een designspiegel of een schilderij van een meester".
Maar dan liefst een Hollandse, natuurlijk.
Een mooi voorbeeld van dat 'Wunderkammer'-verzamelen (als ware je huis een rariteitenkabinet) wordt je voorgeschoteld door nieuwkomer Gallery Sofie Van de Velde uit Antwerpen. Van de Velde biedt een door de Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo (1907-1954) gedragen en beschilderd gipskorset aan. De in het ziekenhuis gemaakte beschilderingen op het medicinale hulpstuk verwijzen naar haar communistische sympathieën én het smartelijk verlies van haar baby. "Het kostbare stuk komt uit een particuliere collectie in Miami en werd in november 2018 nog tentoongesteld in het Britse V&A Museum."
(En, breaking news, in het voorjaar van 2021 programmeert het Drents Museum in Assen een tentoonstelling met het werk van de kleurrijke Kahlo. Ik kan niet wachten...).
 |
| 1. Yayoi Kusama, 'Teardrop', 1989 bij Stern Pissarro Gallery. 2. Yayoi Kusama, 'Seashore of Rotterdam', 1988 bij Omer Tiroche Gallery. 3. De stand van Galerie Patrice Trigano met op de voorgrond 'Le poing' uit 1980 van César. 4. Bij Gladstone Gallery deze Anish Kapoor: 'Untitled', 2013. 5. Alexander Calder, 'Fleurs', 1971 bij Galerie AB en 6. Koen Vanmechelen bij Guy Pieters Gallery |
Zoals je (wellicht) weet gaat mijn voorkeur vooral uit naar kunst vanaf - pak 'em beet - 1850, dus in dit verslag zie je 'alleen' de moderne en hedendaagse kunst. Zo zag ik verrassend veel werken van de Japanse Yayoi Kusama: je weet wel, de bijna 90-jarige 'Polkadot Princess'. In een aantal Nederlandse filmhuizen draait op dit moment de documentaire 'Infinity' (2018) van regisseur Heather Lenz over de kunstenaar. De trailer zie je op YouTube.
Op Brafa zie je kunst met een hoofdletter K, dus grote namen. Meerdere 'drukwerken' van Andy Warhol, je zou er blasé van worden. Heel fotogeniek: de lachspiegel-achtige en upside down kunst van Anish Kapoor, in dit geval een kobaltblauwe roestvrijstalen schaal met een doorsnede van 130 cm.
Ook opvallend: veel schilder/tekenwerk van Alexander Calder, bij het kunstminnende publiek bekend geworden door zijn mobiles. Zonder twijfel één van de meest vernieuwende beeldhouwers van de twintigste eeuw, heeft de Amerikaan dus blijkbaar ook 'plat', 2-dimensionaal gewerkt.
Dan de heerlijke 'vette' kunstpareltjes van Bram Bogart. De van oorsprong Nederlandse, maar tot Belg genaturaliseerde (en in 2012 overleden) abstracte kunstschilder, beeldhouwer, graficus, keramist en ontwerper was autodidact. Hij begon zijn kunstzinnige loopbaan als expressionist, om zich vanaf midden vorige eeuw toe te leggen op het maken van mono-chromatische vlakken. Op Wikipedia lees ik dat Bogart was opgeleid als huisschilder en dat hij daarom ervaren was in het mengen van die dikke, pasteuze olieverf, dat - in tegenstelling tot sommig werk van Karel Appel - niet ging uitzakken.
Tot slot krijgt het Brusselse La Patinoire Royale / Galerie Valérie Bach speciale vermelding. In de stand van dit kunsthuis zie je een eerbetoon aan de Venezolaanse/Franse kunstenaar Carlos Cruz-Diez (inmiddels 95 jaar oud): zeg maar gerust een van de hoofdrolspelers op het gebied van de kinetische en optische kunst. In navolging op het werk van Cruz-Diez hangen er in dezelfde galerie objecten van de Amerikaanse kunstenaar Gisela Colon waarin je de verwantschap ziet met het werk van 'de meester'.
 |
| 1, 2. en 3. Drie maal Bram Bogart. De eerste, 'Blauwzwart', 1973 bij Victor Werner. Dan de stand van Rodolphe Janssen met linksachter 'Noir-Noir' uit 1980 en op de derde foto 'Witzwartzwavel' uit 1962 bij Whitford Fine Art. 4. Piet Stockmans, 'Mantel', (porselein) uit 2007. 5, 6. en 7. Bij PRVB Gallery twee werken van Carlos Cruz-Diez en op de laatste foto het werk van Gisela Colon. |
En mocht je al dat moois met eigen ogen willen bewonderen? De Brafa Art Fair is tot en met zondag 3 februari aanstaande te bezoeken in het Brusselse Tour & Taxis. Kijk even op de website voor bezoekersinformatie.
-X-
Fijne dag!
 |
| Ondergetekende 'druk'doende'. Foto: ©artcontent. Op rechts nóg een werk van Bram Bogart. |
