"Dear General": de foto's van Eddo Hartmann uit Pyongyang, Noord-Korea.

Elke nacht, precies om 00:00 uur schalt 'Dear General, where are you?' uit de her en der opgestelde luidsprekers. De elektronische muziek is een verkorte versie van een lied uit een revolutionaire opera en een lofzang op de in 2011 overleden leider Kim Il-sung. Plaats van handeling is Pyongyang, Noord-Korea en in de door mij bezochte tentoonstelling geeft fotograaf Eddo Hartmann ons een inkijkje in de hoofdstad van het meest gesloten land ter wereld. We zien foto's van zijn zoektocht naar het individu in een land waar het draait om het collectief en dat levert haarscherpe, perfecte en 'vlekkeloze' plaatjes op. Precies zoals het totalitaire regime van Kim Jong-un het graag ziet.

Maar dan anders.

Kijk mee naar de prachtige, super-realistische foto's in de tentoonstelling 'Setting the Stage: Pyongyang, North Korea' (part 2) vanuit Fotomuseum Huis Marseille in de hoofdstad.

1. Raket, Kinderpaleis. 2. Op de stoep. 3. Roltrapbewaker, metro Pyongyang.

Wij als westerse buitenstaanders vinden die in traditionele kledij gestoken staccato 'nieuws'-lezende mevrouw op de Noord-Koreaanse televisie lachwekkend en tegelijkertijd fascinerend. (Dat geldt zeker voor mij). Misschien komt dat, omdat wát zij zegt wel degelijk bloedserieus bedoeld is. Met bombastische spierballentaal leest Ri Chun-Hee op (zo schijnt de favoriete presentatrice te heten) wat haar 'Grote Leider' en/of haar land wordt aangedaan en welke reactie daarop zal volgen. Die gezwollen taal is geen gebakken lucht: met enige regelmaat voert deze communistische, centraal geleide dictatuur raketoefeningen uit en het land is daarmee een potentiële bedreiging voor de wereldvrede. 

niets is per ongeluk

De nieuwsgierigheid naar de achtergronden van Noord-Korea is zo groot, juist omdat het land zijn grenzen potdicht houdt. Buitenlandse fotografen krijgen soms toestemming te fotograferen, maar altijd onder permanente begeleiding en zij mogen alleen dát in beeld brengen wat het regime wil laten zien. De Nederlandse fotograaf Eddo Hartmann (1973) reisde tussen 2014 en 2017 vier keer naar het geïsoleerde en streng gestroomlijnde land en die reportage is dus nu te zien. 

1. Model-slaapkamer, 3. Model-woonkamer en 4. Hal van de elektronica-industrie in de tentoonstelling van de drie revoluties. 2. Sporthal, Chongchunstraat. 5. Zaaloverzicht. 

Hartmann fotografeerde - onder het alziend oog van twee vaste begeleiders - in de hoofdstad Pyongyang, dat tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953) compleet werd verwoest. Voor de toenmalige regering (in casu de 'Eeuwig President van de Republiek' Kim Il-sung) was die totale destructie een mogelijkheid om de hoofdstad vanaf de grond weer op te bouwen en om te vormen tot de ideale utopische partij-propagandistische modelstad. Overal kwamen communistische slogans, standbeelden en portretten van de mannen uit de heersende Kim-dynastie.

"Pyongyang heeft iets weg van een filmset, met de inwoners als nietige figuranten in een monumentaal decor".

alles zonder kreukels

De foto's zijn én tonen vlijmscherp de Noord-Koreaanse geënsceneerde samenleving. Je ziet beelden van mensen die tijdens hun leven voortdurend herinnerd worden aan de ambitie van het regime om de ultieme socialistische samenleving te realiseren. Mensen gaan anoniem op in de massa. De leegte is alom. Mannen en vrouwen in pakken en uniformen. Stijf, correct, routinematig en schijnbaar emotieloos. (Behalve wanneer 'De Staat' iets anders van hen vraagt, met als voorbeeld de 'huil-sessies' na het overlijden van Kim Jong Il). Het uitgangspunt dat het individu altijd en volstrekt ondergeschikt is aan het collectief. Bij het zien van de foto's dringt zich bij mij het beeld op van een gedwee mierenvolk (werksters en soldaten met slechts één belang: de instandhouding van hun koningin en daarmee de kolonie).

Intrigerend en beklemmend.

1. Zaaloverzicht. 2. Militaire voertuigen, Yokjonstraat. 3. Dame in blauw en 4. Bezoeker (detail) in het Changgwangwon Gezondheidscentrum. 5. Tongdaewonstraat (tekst: "alle inspanningen ter realisering van de resoluties van het 7de partijcongres"). 

De zaaltekst leert dat "Hartmann individuen wilde laten zien en hen uit het decor van de stad wilde lichten. Net zomin als de fotograaf van zijn begeleiders alle gebouwen mocht vastleggen, mocht hij ook niet zomaar alle voorbijgangers fotograferen. Behalve toestemming van de mensen zelf, moest hij ook goedkeuring hebben van zijn gidsen, met de voorwaarde dat de geportretteerden er representatief uit moesten zien. Hartmann fotografeerde diverse inwoners, allen in onberispelijke (beroeps)kleding - en altijd in de publieke ruimte".

'Setting The Stage' is het tweede en afrondende deel van Eddo Hartmann's project in Noord-Korea. Naast de foto's, zie je in de tentoonstelling ook filmmateriaal en 360 graden-video's waarin geprobeerd wordt om je de sensatie te geven daadwerkelijk in deze omgeving te moeten leven. "Je vraagt je af, hoe het is om je noodgedwongen als acteur te moeten gaan bewegen in het toneelstuk dat om je heen is gebouwd". 

Ik denk het te weten: benauwend en naargeestig! En dat laten de foto's haarscherp zien.
Conclusie: mooi, dus gaan!

Twee beelden uit Hartmann's film en de voorpagina van de (Engelstalige) Pyongyang Times.

Dit weekend (zondag 4 februari, of op uitzending gemist) kun je kijken naar 'Noord-Korea vs Noord-Amerika' waarin het fotografisch werk van Eddo Hartman én Robin de Puy (die een rondreis maakte door Noord-Amerika) wordt getoond. "Het resultaat: twee prachtige tentoonstellingen over twee totáál verschillende landen". 

Kunstuur | Zondag 4 februari | 17:35 | NPO 2



-X-



Mijn volgende bericht handelt over een ietwat ludieker onderwerp, namelijk over ShowUp (trade show for home and gift). In dat verslag lees je alles over nieuwe producten op deze toonaangevende retail-beurs.

Wil je geen enkel blogbericht missen? Like dan mijn Facebook-pagina, zodat je alle blogs én veel interessant (toegepaste) kunst- en museum-nieuws krijgt voorgeschoteld.

In Filmmuseum Huis Marseille zijn tegelijkertijd ook de prachtige foto's te bewonderen van Ad van Denderen in de tentoonstelling 'Jerusalem Stone'.
Zeker ook een aanrader....!

Alle (iPhone) foto's: www.agreylady.nl