Nu te zien in Museum de Fundatie: Michael Triegel en Zomerexpo 'Europa'

10 augustus 2019
De Latijnse titel voor de expositie, 'Discordia Concors', met het (haast magisch-/sur-) realistische werk van de Duitse fijnschilder Michael Triegel is niet voor niks gekozen. Het betekent zoiets als 'harmonieus meningsverschil' (of tweedracht) en wel hierom toepasselijk, omdat de kunstenaar zich vijf jaar geleden - op middelbare leeftijd - bekeerde tot het katholicisme. Op z'n minst opmerkelijk.
In Museum de Fundatie zie je momenteel 50 schilderijen van een artiest die een moderne twist geeft aan de stijl van de oude meesters.

Maar een bezoek aan het Zwolse museum is niet alleen maar 'zwaar op de hand' en religieus getint, want in hetzelfde kunsthuis zie je ook de meer lichtvoetige Zomerexpo 2019 met als thema 'Europa'. Twee onvergelijkbare grootheden, maar ik doe het toch. Lekker pûh...!

Loop je met mij een rondje door de zalen van het kunsthuis in de Hanzestad?



1. 'Prometheus (Tryptychon)', 2007. 2. 'Selbstporträt', 2016. 3. Zaalimpressie.
Waarom zou je je op 45-jarige leeftijd laten dopen - wat de kunstschilder vijf jaar geleden deed - en daarmee toetreden tot de Rooms-katholieke Kerk? De ontkerkelijking al decennia een feit en dan volgeling worden van een religie die niet anders dan in een kwaad daglicht staat wegens diverse onsmakelijke misbruikschandalen. Waarom, denk je dan (denk ik dan).
Dat is een vraagstuk waar geen antwoord op komt in de tentoonstelling 'Discordia Concors', maar die hang naar het hogere is wel het algehele thema bij de getoonde werken. Ietwat duister en mystiek en dat is de teneur van de vaak devote hyperrealistische fijnschilderijen van Michael Triegel*.
1968, Erfurt, (voormalig Oost-)Duitsland.

tegenstrijdig en mysterieus

Op een ondergrond van plechtstatig aubergine hangen 50 schilderijen waarvan je in eerste instantie de indruk krijgt te maken te hebben met oude kunst. Door het portret van paus Benedictus XVI, altaarstukken, een drieluik en andere, godsvruchtig-ogende canvassen met de beeldspraak van de renaissance, waan je je namelijk in een (laat) middeleeuwse kerk. Geschilderd in de stijl en met de precisie van de oude meesters: laag over laag, zeer verfijnd en heel symbolisch van aard. Bijbelse en mythologische taferelen, Latijnse namen en teksten en voor mij veel jeugdsentiment (want katholiek opgevoed).

maar niet heus

Als je verder kijkt dan je neus lang is, ontwaar je allerlei tegenstrijdigheden. Blijken de doeken bevreemdend en onwerkelijk. Ongewone associaties en variaties op een bekend verondersteld thema. Maar niet heus! In het schilderij 'Avondmaal' (1994) zou Christus aan tafel 'horen' te zitten met zijn 12 apostelen: in Triegels versie zit een gezichtsloze Jesus alleen aan een lege dis.
In 'De Bode' (2008) blijkt de figuur van Maria een houten ledenpop te zijn - zo'n tekenhulpmiddel dat ook op andere schilderijen opduikt en zie je her en der een kindertekening, een 'verdwaalde' antieke typemachine, een spiegel, stokbrood met een glas wijn, een nijptang en hedendaagse tubes verf, een mes of penseeltje. 






1. 'Porträt Kerstin', 2012. 2. 'Porträt Pabst Benedictus XVI', 2010. 3. 'Gebete', 2019. 4. 'Ave, verum corpus', 2018. 5. 'Schlafende Ariadne', 2010. 6. 'Römischer Bettler', 2018.
"Vergankelijkheid en schoonheid gaan bij de kunstenaar moeiteloos samen. Niet alleen in Triegels grote thematische werken, ook in zijn stillevens (...). Het is Triegels kracht om vertrouwde iconografie in een provocerend spel van herkenning en verwarring te koppelen aan deze tijd", aldus de handout bij de tentoonstelling.

En echt, ik wil niemand in het harnas jagen, maar... Hoewel ik zijn vakmanschap in hoge mate bewonder (what's not to like) en geïntrigeerd ben in het hoe en waarom van zijn bekering tot het christelijke geloof, spreekt de thematiek van Triegels werk mij minder aan. Die religieuze insteek is 'niet-echt-dat-je-zegt-mijn-ding' en dat zal zeker te maken hebben met die katholieke opvoeding (waarvan ik mij al in mijn tienertijd afkeerde). 
Voor degenen die er geen genoeg van kunnen krijgen: dertig van Triegels werken op papier zijn te zien in Kasteel het Nijenhuis, de chique dependance tussen Wijhe en Heino in het Overijsselse.

Zomerexpo 2019

Goed. We beklimmen de trap naar 'de wolk', want zo is de moderne en spectaculaire nieuwbouw op de Zwolse Fundatie in de volksmond gaan heten. Daar zie je momenteel een ZomerExpo met als onderwerp 'Europa'. Een vertoning met een hoge vermaakswaarde, want voor ieder wat wils en voor elke beurs.

een hoge vermaakswaarde

Het fenomeen 'Zomerexpositie' kent drie kenmerken: na een open inschrijving (1) volgt een anonieme keuze (2) en alle tentoongestelde kunst is te koop (3). Én alles doet mee: schilderijen, tekeningen, films, animaties, 2- en 3-D prints, mode-ontwerpen, sculpturen, foto's, buitenbeelden, installaties en maquettes.
De organisatie van het ZomerExpo-festival is al sinds 2011 in handen van Stichting ArtWorlds en de oproep voor de voorrondes van deze 2019-editie leverde in totaal 3.200 digitaal aangemelde creatieve uitingen op. Want het enthousiasme onder professionele kunstenaars en ter zake kundige amateurs is groot: het doet er niet toe wie de maker is. "Hier moet de kunst weer voor zichzelf spreken", zegt oprichter Carlien Oudes in een interview in het bij de tentoonstelling uitgegeven boekje*.
* Een mini-catalogus in de serie van SeeAllThis met een opsomming van alle kunstwerken met de bijbehorende afmetingen en verkoopprijs).





1. Remigius Hazenbroek, 'En wij dan...'.  2. Drie werken van Ans van der Vleuten en '(...) de humor ligt op straat' van Marcel de Wit. 3. Bas van Wieringen, 'At the end the book will save itself'. 4. Anita Dommerhold, 'The Backside'. 5. Johan Lammerink, 'Eyes1 - Rich Amsterdam (127 eyes...)'. 6. Zaaloverzicht.
De deelnemers zijn op zoek naar een (groter) podium en feedback op hun werk en hopen op een plekje aan de muren of in de zalen van de twee locaties waar de tentoonstelling wordt gehouden. "Elke maker krijgt de kans om werk in een museale omgeving te exposeren, positie te bepalen en contacten te leggen. En bezoekers herkennen zich in de kunst die deze heterogene groep maakt (...). ".

reputaties tellen niet

Voor de uiteindelijke vertoning in De Fundatie én de kamers en de tuinzaal van Kasteel het Nijenhuis (waar ik overigens niet ben geweest) werden door een vak-, junior- en publieksjury, 250 kunstwerken uitverkoren. Het zijn kunstzinnige maaksels van overwegend Nederlandse kunstenaars, met - zoals gezegd - het overkoepelende en breed op te vatten thema 'Europa'. Goed gekozen ook. De verkoopexpositie opende in de week voor de Europese verkiezingen.

actuele issues

"Europa staat ter discussie. Het is een werelddeel in verwarring, waar je wel of niet bij wilt horen." En dus kun je een dergelijk onderwerp 'via verschillende routes aanvliegen' (jeukwoorden, maar wel toepasselijk in dit verband).
"Dat kan zomaar propagandawerk of uitgesproken kritisch werk opleveren, maar het kan ook arcadisch (idyllisch of landelijk, red.) en paradijselijk zijn: vakantiebestemming Europa! Eigenlijk alles waarvan je vindt dat het over Europa gaat", aldus Oudes.
Alle te verwachte kwesties komen voorbij: Brexit en Theresa May, de gele hesjes, het groeiende populisme, de eigen identiteit, het vluchtelingenvraagstuk, maar ook de mooie kant van onze Verenigde Staten van Europa. Een ratjetoe: soms serieus, soms (v)luchtig (zoals Ha Ha Ha van Marcel de Wit, dat de titel '(...) De humor ligt op straat' meekreeg en gemaakt is van lachgaspatronen - zie foto ). 

De zomertentoonstellingen blijken een zomerhit, want zeer druk bezocht. In 2017 kwamen er meer dan zeventigduizend bezoekers op af. Heel begrijpelijk, want het is fijn om te kijken naar de diverse invalshoeken en variaties op het thema, zonder afgeleid te worden door de status en faam van die makers.
Soms hebberigmakend (en variërend van een enkele honderd tot zo'n twintigduizend euri).






1. Rob Ferencik, 'Public Space 3/2' en 'Public Space 1'. 2. Zaaloverzicht. 3. Erika den Boer, 'Cultureel Erfgoed'. 4. Jeanne van Bragt - Peijen, 'Europa heel divers'. 5. Hester Popma - van der Kolk, 'Welcome to Europe'. 6. Pauline van Buringen, 'Sunday 8.15 AM'.  
Nu ook te zien: Charlotte van Pallandt, 'Kunst als Levensdoel' (en daarover schreef ik dit verslag).
De drie beschreven tentoonstellingen zijn te bezoeken tot en met 1 september aanstaande. Kijk even op de website van Museum de Fundatie voor bezoekersinformatie.


-X-


Tot later!


Tekst en alle (iPhone)foto's: ©MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl

Auto Post Signature

Auto Post  Signature