Lang leve Rembrandt: 575 'gewone mensen' in het Rijksmuseum

15 juli 2019
Rembrandt is niet dood: hij leeft!
Zondagsschilders, borduursterren, navolgers van Bob Ross, autodidacten en full pro's, plakkers, kleiers en wevers, (digitale) beeldvormers, schilders op nummers, dozijnwerkers (1) en zelfs een marqueteur. Pakweg 700 crea-Bea's - de jongste kunstenaar is vier, de oudste in de 90 - kunnen zich sinds 15 juli wereldberoemd wanen. (In heel Nederland, dan hé) want vanaf die dag staat of hangt hun kunstwerk in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum. En die eeuwige roem hebben ze te danken aan de zomer-tentoonstelling Lang Leve Rembrandt. Voor velen een 'dream come true'.

In het Rijksmuseum zie je een (maxi) playbackshow en ik mocht naar de premiere.
Hieronder volgt een verslag van 's lands grootste talentenjacht.



Zoek de verschillen: 1. Kris Dekens. 2. Mees Klous. 3. Concept Tjarda van Vugt, fotografie Marleen Kuipers (vrijwillige politie, eenheid Amsterdam). 
Het zal (of beter: kán) je niet zijn ontgaan: dit jaar wordt er door het hele land aandacht besteed aan de 350e sterfdag van 'onze' Rembrandt van Rijn. (En over vier van die evenementen maakte ik een blogpost*). Een overkill dreigt, maar het is onmiskenbaar dat de meester van het realisme een grote invloed heeft gehad op de kunstgeschiedenis en daar mogen wij dus best wel (...) trots op zijn.
Zo ook het museum op de kop van het Amsterdamse Museumplein: die programmeerde een drietal tentoonstellingen met Rembrandt in de hoofdrol (vanaf 11 oktober volgt nog 'Rembrandt-Velázquez, Nederlandse en Spaanse Meesters') en daarnaast werkte het - zij het zijdelings - mee aan het succesvolle 'Project Rembrandt'.
'Rembrandt Privé in het Stadsarchief Amsterdam', 'Rembrandt's Social Network' in Museum Het Rembrandthuis', 'In het Rijksmuseum: 'Alle Rembrandts' (plus één)', 'Inspired by Rembrandt' in Museum het Rembrandthuis'.

Project Rembrandt

Eind januari startte bij de NTR een televisieprogramma waarin Annechien Steenhuizen in acht afleveringen op zoek ging naar de meest getalenteerde amateur-kunstschilder van Nederland. In een afvalrace volgens dezelfde formule als 'Heel Holland Bakt', kregen de kandidaten de gelegenheid zich het oude ambacht van figuratief kunstschilder meester te maken. De producten van hun noeste arbeid werden beoordeeld door een jury, waar - naast kunstenaar Lita Cabellut - ook Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst bij het Rijksmuseum* deel van uitmaakte. De format bleek een groot succes: wekelijks werd er door maar liefst 1½ miljoen kijkers afgestemd op NPO1 en dat schijnt een ongekend hoog aantal te zijn voor een kunstprogramma op tv.
en gespecialiseerd in 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

talent in de kijker

Winnaar van het eerste seizoen (want ja, er komt een tweede serie) werd student kunstgeschiedenis Sebas Groot (21) en zijn werk is lange tijd te zien geweest in het Atrium van het Rijksmuseum (en nu ook in Lang Leve Rembrandt) en met name dat laatste is het hoogst doel voor menig (amateur) kunstenaar. Zelf ook een keer in het Rijksmuseum hangen. Want wat een eer! (Volgens Wikipedia staat het Rijks op nummer 25 van meest bezochte musea in de wereld, dus dat zegt wel wat over de populariteit van het 'kunstpaleis').
"Wij krijgen heel vaak verzoeken van mensen die zeggen 'ik heb zo iets moois gemaakt, of mijn kleinkind, neef etc. Mag dat niet eens een keer naast de Nachtwacht hangen'? Nou, dat kan dus niet", aldus de al eerder aangehaalde Pieter Roelofs in een vraaggesprek bij Pauw.






1. Daniel Nabavi, 'From my view'. 2. Pip Verheijen, 'Licht en Lijn'. 3. Paul Toxopeus, 'Rembrickdt'. 4. (links) Calder van Andel, 'Conus Ceramicos' en (rechts) Irma Frijlink, 'Schelpje' (vilt). 5. Anca Blok, 'Oude Man'. 6. Fem Snoek, 'Fem's Nachtwacht'. 
Toch is er sinds dit jaar een eind gekomen aan deze opstelling, want het Rijks besloot "het museum beschikbaar te stellen aan het publiek" (aldus Roelofs, die tevens 'voorzitter' is van de jury van de onderhavige uitstalling). Nou ja? De Philipsvleugel wel te verstaan: een zijbeuk van het gebouwen-complex vernoemd naar de sponsor, waar het museum jaarlijks meerdere expo's uit de eigen collectie en met (inter)nationale bruiklenen programmeert. En nu dus de plaats waar zeshonderdvijfenzeventig kunststukjes van - tot nu toe - anoniem gebleven amateurs én profs hangen en staan.

zoek de verschillen

Begin dit jaar luidde de uitnodiging als volgt: ben je kunstenaar of 'gewoon' creatief en droom je ervan om jouw werk eens te laten zien in het Rijksmuseum? Maak dan een kunstwerk dat is geïnspireerd op de Hollandse Meester en stuur dat in.
Nou, dat hebben ze geweten! Zo'n 8500 goedbedoelende knutselaars en gepassioneerde kunstenaars (in spe) gaven gehoor aan de oproep en meldden zich bij de (virtuele) artiesteningang. En zeker niet alleen uit Nederland. Er kwamen inzendingen uit 95 verschillende landen (waaronder Brazilië (7 stuks), Canada (15), Iran (9), Azerbeidzjan (1), Armenië (6), Japan (9), Portugal (2) en België (114). En daarmee is wederom aangetoond dat 'onze' Rembrandt van Rijn een goed voorbeeld is van 'werelderfgoed'.

575 kunstwerken, 575 verhalen

"De kunstwerken vertellen elk hun eigen verhaal, soms vrolijk, dan weer ontroerend. Geïnspireerd door Rembrandt portretteerde een groot aantal kunstenaars hun geliefde, hun kind, hun vader of moeder, een vriend of zichzelf. Een groot aantal inzenders koos voor Lang Leve Rembrandt een bestaand schilderij of bekende ets van Rembrandt als bron van inspiratie. Sommigen maakten een directe kopie, anderen varieerden in stijl, medium en techniek of werkten conceptueel. Met 96 verschillende versies van de Nachtwacht, 253 kinderkunstwerken en 132 kopieën van zelfportretten van Rembrandt wordt de ongekende creativiteit van alle kunstenaars in de tentoonstelling duidelijk zichtbaar" (uit het persbericht).






1. Finn Hovius, 'Fortnite Nachtwacht'. 2. Sophie Bursac, 'Koning van de selfies'. 3. het Joodse Bruidje, 299. Ruby Norine Verkuylen, 300. Michelle Mirrer, 301. Josephine van der Goes, 302. Sanne van Dijk. 4. Anita Manshanden, 'Getekend door het leven'. 5. Theo Horneman, 'Ik schilder ook wat ik hoor'. 6. Tom van Eijk, 'Bronze Rembrandt'.
Maar hoe maak je een keuze uit ruime 8300 onderling niet of nauwelijks te vergelijken inzendingen. De 7-koppige jury* had het er maar druk mee. Als 3 van de beoordelaars een kunstwerk aanvinkte, dan maakte die betreffende kunstenmaker een goede kans ook daadwerkelijk uitverkoren te worden. In De Volkskrant (van 11 juli) lees je 'the making of'. Een interessant artikel dat een goed inkijkje geeft in het 'hoe en waarom'.
*Jury: Stephanie Afrifa, presentator en curator; Annemies Broekgaarden, hoofd publiek & educatie Rijksmuseum; Irma de Bruijne, hoofd ateliers Rijksmuseum; Lita Cabellut, kunstenares; Hans Rooseboom, conservator fotografie Rijksmuseum; Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst Rijksmuseum; Mats Suurenbroek, scholier (14 jaar) en fervent tekenaar.

scheppingsdrang, passie en drive

Wat kun je zoal verwachten? Nou, een ratjetoe aan van alles wat. Tekeningen, alberduurtjes (2), film, strips, een grauwtje (3), hellebaarden, borduurwerken, gebootsten (4), foto’s, installaties, cartonnen (5), een Lego-portret en zelfs een met een varia aan houtsoorten ingelegd tafeltje. Verrassend veel moderne interpretaties van de 17de eeuwse thematiek. Veel 'echo's' van zijn werk; licht en donker-contrasten en kleurgebruik; zijn realiteitszin en 'no nonsense'-benadering.

Rembrandt eigen gemaakt

In de kunstwerken duiken mobieltjes op, hoodies, windmolens en The Beatles. Mevrouw Greet de Vlaming werkte 10 jaar aan haar Smyrna-versie van de Nachtwacht (en maar tellen...), de leerlingen van groep 5 van een basisschool in Ransdorp tekenden allemaal dezelfde toren (die ook door Rembrandt werd vastgelegd) en de huisvlijt van Bennie Joling kreeg nummer 1. 
En dat allemaal kriskras boven en naast elkaar en zonder aanzien des persoons in een zogenaamde 'salon- of gallery hanging' (zo leer ik uit het stuk in de Volkskrant). De Engelse benaming voor een Franse manier om kunst te presenteren en daterend uit de 17e eeuw. Heel democratisch, zonder "elitaire hiërarchie".

Tot slot nog even wat feiten & cijfers: er waren 8.390 inzendingen afkomstig uit 95 landen. De 575 kunstwerken zijn gemaakt door in totaal 693 mensen(kinderen). Het tentoonstellings- en grafische ontwerp was in de kundige handen van Irma Boom. En neem van mij aan (en dat blijkt ook uit het artikel in de Volkskrant): de exercitie 'Lang Leve Rembrandt' was een ongelofelijk ingewikkelde onderneming. Met militaire precisie werd een enorme logistieke operatie uitgevoerd. Petje af voor de mensen 'achter de schermen' bij het Rijksmuseum.






1. Maarten Koopman, still uit de video "Het Joodse Bruidje'. 2. Tatjana Faber, 'Drie Windmolens'. 3. Greet de Vlaming bij haar 'De Nachtwacht'. 4. Impressie. 5. Kunstklas van OBS De Distelvlinder, Culemborg, 'Zo zien wij!'. 6. Diederick Kraaijeveld, 'Rembrandt'. 
Heb je zelf aspiraties om een nieuwe Rembrandt te worden of wil je je vergapen aan 'gewone mensen' die hopen op eeuwige roem? Ga dan vooral kijken naar Lang Leve Rembrandt en dat kan tot en met 15 september aanstaande. Ik beloof je een heel genoeglijke vertoning van een soepzooitje aan Rembrandt wannabees....!


-X-


Have a nice day!

"Kan een doodeerlijke schilder toch een afzetter zijn en is een tronie alleen iets voor boeven? Welke kleur wordt er bedoeld met smalt en wat is een vispenseel?" Naar aanleiding van het Rembrandtjaar 2019 bracht het Instituut voor de Nederlandse Taal een (online) gelegenheids­woordenboekje uit met schilderstermen uit de 17e eeuw.
(1) Dozijnwerker: kunstenaar of ambachtsman die geen unieke stukken maakt, maar vooral seriewerk aflevert. (2) Alberduurtje: benaming voor een mooi schilderijtje of voor een mooie kleine prent; vervolgens ook voor alles wat in zijn soort een kunststukje of een juweeltje is en in schoonheid uitstijgt boven de rest. (3) Grauw of grauwtje: (kleine) schildering, uitgevoerd in verschillende tinten grijs; grisaille. (4) Bootsen: geschilderde, getekende of gebeeldhouwde figuur. Vandaar: bootsen, schetsen, afbeelden. (5) Carton: een op stevig papier of op karton getekend ontwerp voor een schilderij, beeldhouwwerk.


Op nr. 1: Bernard Jolink, "Mijn Rembrandt'. 
Tekst en alle (iPhone)foto's: ©MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl

Auto Post Signature

Auto Post  Signature